احمدعلی کیخا یک روز پس از برگزاری سیزدهمین نمایشگاه محیط‌زیست، عمده‌ترین عامل تخریب تالاب‌ها را تأمین حقابه زیست‌محیطی معرفی کرد. این نکته‌ای است که تاکنون بارها منتقدان محیط‌زیست به آن اشاره کرده‌اند. منتقدان می‌گویند مدیریت ناصواب منابع آّب کشور خسارات جبران ناپذیری به زیست‌بوم‌های آبی وارد کرده است. وضعیت اسفبار تالاب‌های پریشان، بختگان، گاوخونی و دریاچه ارومیه تنها نمونه‌هایی از این شیوه مدیریت است.
درعین حال، کیخا از بررسی طرح حفاظت و احیای تالاب‌های ایران در مجلس خبر داد. طرحی که در مجلس هشتم با پیشنهاد نمایندگان مطرح شد؛ این طرح پس از آشکار‌شدن چالش‌های دریاچه ارومیه با هدف نجات این دریاچه از سوی نمایندگان به کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس ارائه و پس از بررسی در این کمیسیون مقرر شد با توجه به روند تخریب تالاب‌های ایران به‌صورت طرحی کلی و با نام حفاظت از تالاب‌های ایران با تأکید بر نجات دریاچه ارومیه پیگیری شود.
پیگیری طرح مجلس هشتم در مجلس نهم
احمدعلی کیخا که پیش از انتصاب به معاونت طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست به نمایندگی از مردم زابل در مجلس شورای اسلامی و در کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی حضور داشته است درباره روند پیگیری طرح حفاظت از تالاب‌ها در مجلس نهم گفت که پس از بررسی و پژوهش در مورد خلأ‌های قانونی حوزه تالابی کشور همچون تأمین حقابه تالاب‌ها، بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیراصولی از آب تالاب‌ها و دشت‌های پیرامون برای مصارف کشاورزی؛ عمر مجلس هشتم به پایان رسید و این طرح ناتمام ماند اما اکنون به‌دلیل اهمیت طرح با آغاز مجلس نهم، طرح حفاظت از تالاب‌های ایران بار دیگر در دستور کار مجلس قرار گرفته است.
طرحی که هم‌اکنون در مجلس نهم در دست بررسی است حاصل مکاتبات و جلسات متعدد با مسئولان استان‌های تالاب‌خیز ایران، دانشگاهیان و تشکل‌های محیط‌زیستی فعال در عرصه تالاب است با این هدف که قانونی جامع برای حفاظت و احیای تالاب‌های ایران تصویب شود. دراین طرح، همه ابعاد و عوامل مؤثر بر آسیب‌های تالابی مورد بررسی قرار گرفته است، بررسی‌هایی که نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل تخریب تالاب‌ها در ایران عدم‌تأمین حقابه زیست‌محیطی آن‌هاست.
درصورت تصویب طرح حفاظت و احیای تالاب‌های ایران، تمام دستگاه‌های ذی‌ربط مکلف به تأمین حقابه زیست‌محیطی تالاب‌ها هستند و وزارت نیرو به‌عنوان دستگاه متولی تأمین و تخصیص منابع آب، موظف به تأمین آب مورد نیاز تالاب‌ها از راه صرفه‌جویی در منابع آب، به‌ویژه صرفه‌جویی در بخش کشاورزی است.
معاون طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست هرچند مهم‌ترین عامل خشک‌شدن تالاب‌ها را تخصیص‌نیافتن حقابه زیست‌محیطی عنوان کرد در عین حال بهره‌برداری بی‌رویه آب از تالاب‌ها، برداشت غیراصولی علوفه، تخریب به‌بهانه ساخت جاده، انتقال نفت، گاز و خطوط انتقال نیرو و نحوه مدیریت نادرست منابع آب حوضه آبریز را از دیگر عوامل تهدید‌کننده تالاب‌های ایران معرفی کرد.
سدسازی عامل بروز ریزگردها
معاون طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست دربخشی از سخنان خود به چگونگی شکل‌گیری کانون ریزگردها در عراق اشاره کرد و گفت سدهایی که در ترکیه روی دجله و فرات ساخته‌شده باعث خشک‌شدن تالاب‌ها و کم آب شدن رودخانه‌های عراق شده است که علاوه بر اثرات منفی بر کشاورزی و معیشت باعث شکل‌گیری کانون ریزگردهای عراقی شده است. ریزگردهایی که مردم عراق و22استان ایران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
کیخا، کنترل آب هیرمند در بالادست (افغانستان) را نمونه دیگری ازمدیریت نادرست منابع آب عنوان کرد وگفت این شیوه مدیریت باعث خشک شدن هامون در ایران شده و اکنون تالاب هامون را به کانون ریزگرد تبدیل کرده است ریزگردهایی که علاوه بر سیستان، زابل و به‌طور کلی ایران، افغانستان و پاکستان و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
این مقام مسئول، احیای تالاب هامون را در گروی اراده دولت ایران و افغانستان و نهادهای بین‌المللی دانست و یادآور شد: دولت ایران با سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال مردم منطقه در بخش‌هایی غیراز کشاورزی و تعامل با نهادهای بین‌المللی و دولت افغانستان، می‌تواند نقشی بسزا در این مورد داشته باشد. کیخا درعین حال گفت که نجات هامون نیازمند تغییر و اصلاح نگاه مردم و مسئولان به تالاب‌هاست.
